Người bệnh hưởng BHXH cần phải đáp ứng các điều kiện gì?
Hỏi: Năm 2023, người lao động muốn rút bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần thì cần điều kiện gì?
Đáp: Ngày 31-12-2022, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 18/2022/TT-BYT về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 56/2017/TT-BYT ngày 29-12-2017 của Bộ trưởng Bộ Y tế quy định chi tiết thi hành Luật BHXH và Luật An toàn, vệ sinh lao động thuộc lĩnh vực y tế. Thông tư có hiệu lực từ ngày 15-2-2023.

Theo khoản 1, Điều 1,Thông tư số 18/2022/TT-BYT, các trường hợp mắc bệnh được hưởng BHXH một lần, bao gồm:
1. Trường hợp đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS quy định tại điểm c, khoản 1, Điều 60, Luật BHXH.
2. Người mắc các bệnh, tật có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hằng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn.
Hiện nay, các bệnh được hưởng chế độ BHXH một lần được thực hiện theo quy định tại Điều 4, Thông tư số 56/2017/TT-BYT, gồm:
1. Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS, đồng thời không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động đi lại, mặc quần áo, vệ sinh cá nhân và những việc khác phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hằng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn.
2. Các bệnh, tật ngoài các bệnh quy định tại khoản 1 có mức suy giảm khả năng lao động hoặc mức độ khuyết tật từ 81% trở lên và không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động đi lại, mặc quần áo, vệ sinh cá nhân và những việc khác phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hằng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn.
Như vậy, Thông tư số 18/2022/TT-BYT đã sửa đổi điều kiện hưởng BHXH một lần so với Thông tư số 56/2017/TT-BYT. Trước đây, lao động mắc bệnh nguy hiểm tính mạng phải đồng thời đáp ứng điều kiện không tự sinh hoạt được cần người chăm sóc.
Ngoài trường hợp đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng, như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS quy định tại điểm c, khoản 1, Điều 60, Luật BHXH 2014, người mắc các bệnh, tật có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hằng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn được hưởng BHXH một lần.
Các trường hợp còn lại được rút BHXH một lần vẫn giữ như Thông tư số 56/2017/TT-BYT, gồm: Lao động đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH có nhu cầu rút; lao động nữ chuyên trách ở xã, phường nghỉ việc ở tuổi 55 đóng BHXH từ 15 đến dưới 20 năm; người ra nước ngoài định cư; một số trường hợp trong lực lượng vũ trang khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu.