Đóng góp nhiều nhưng vùng Đông Nam Bộ chưa được đầu tư tương xứng
Theo quy hoạch, vùng Đông Nam Bộ sẽ có 970 km đường cao tốc đến năm 2030, nhưng hiện mới thực hiện được hơn 10% kế hoạch. Là vùng kinh tế lớn nhất cả nước, chiếm hơn 30% GDP nhưng vùng Đông Nam Bộ vẫn chưa được đầu tư xứng đáng.
GS.TS Sử Đình Thành – Hiệu trưởng Trường Kinh tế TP.HCM – cho biết, tuy chỉ chiếm khoảng 9% diện tích và 20% dân số nhưng vùng Đông Nam Bộ (trong đó có TP.HCM) , Bà Rịa – Vũng Tàu – Việt Nam) Vũng Tàu, Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai, Tây Ninh) góp phần không nhỏ vào sự phát triển của đất nước. Tỷ trọng của Vùng trong tổng sản phẩm quốc dân (GDP) hơn 30% và khoảng 45% tổng thu ngân sách nhà nước (năm 2021).
Tuy nhiên, khu vực này đang phải đối mặt với hạ tầng giao thông chưa được phát triển đồng bộ, dẫn đến chi phí vận chuyển cao, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh. Ngoài ra, khu vực này có tốc độ đô thị hóa cao 67%, đặc biệt tại các siêu đô thị như Thành phố Hồ Chí Minh và những nơi như Bình Dương, Đồng Nai, thu hút 40% lao động nhập cư nên phải đối mặt với những thách thức về hạ tầng đô thị và hạ tầng xã hội. . . .
Vùng Đông Nam Bộ có 970 km đường cao tốc được quy hoạch đến năm 2030 nhưng hiện mới thực hiện được 10% kế hoạch do thiếu vốn đầu tư của Nhà nước và khó giải quyết bài toán quỹ đất.
Cụ thể hơn, tỷ lệ lao động có kỹ năng của vùng Đông Nam Bộ xấp xỉ mức trung bình của cả nước. Tỷ lệ chi RandD (R&D) trên GRDP rất thấp. Các vấn đề liên quan đến quản lý khu vực đã không được giải quyết đúng đắn và hiệu quả.
Trong nhiệm kỳ Chủ tịch HĐND vùng của TP.HCM dù có nhiều nỗ lực nhưng tính pháp lý chưa đủ mạnh, do nguồn lực đầu tư công của vùng tiếp tục phụ thuộc nhiều vào nguồn lực đầu tư công của từng nơi.
Vùng tham gia vào nguồn thu chung của NSNN với tỷ trọng rất lớn, nhưng tỷ trọng thu, chi của NS vùng trong chi NSNN lại có sự chênh lệch lớn. NGND.GS.TS. Võ Thanh Thu nhận xét: “Đông Nam Bộ không chỉ là vùng kinh tế lớn nhất của cả nước mà còn là trung tâm khoa học công nghệ lớn thứ hai của Việt Nam”.
Để vùng Đông Nam Bộ phát triển toàn diện, cần tập trung xây dựng thể chế, chính sách và khuyến khích phát triển liên kết vùng. Nhóm lãnh đạo Vùng KTTĐPN chủ động đề xuất xây dựng chiến lược phát triển khoa học và công nghệ toàn Vùng.
Đồng thời, cần đánh giá hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về cơ chế, tài chính… Chúng tôi đang phát triển một chiến lược để thu hút các nhà đầu tư thông qua công nghệ.
Xây dựng cơ chế phối hợp nghiên cứu với các trường đại học có năng lực, uy tín có hoạt động nghiên cứu và phát triển trong các công ty. Hoàn thiện cơ chế chính sách tiền lương để thu hút nhân tài. Khôi phục cơ chế, chính sách thuế, tín dụng, hệ thống tài chính để khuyến khích hoạt động R&D, đổi mới công nghệ…
Bà Võ Thị Trung Trinh – Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM – cho rằng, đối với nền kinh tế số muốn phát triển, dịch vụ mạng công cộng, thanh toán miễn phí, công dân số… làm tốt thì hạ tầng số phải phát triển đồng bộ.
Do đó, Ngân hàng Thế giới đã công bố chiến lược dữ liệu cho Thành phố Hồ Chí Minh để hỗ trợ quá trình chuyển đổi kỹ thuật số và phát triển thành phố thông minh. Sau khi được tạo ra, dữ liệu số phải được mở để sử dụng bởi các trường học, tổ chức, công ty… Đồng thời, mục tiêu đến năm 2023 và những năm tiếp theo phải là triển khai luật bảo vệ dữ liệu cá nhân, luật về giao dịch điện tử, sandbox (cơ chế quản lý thử nghiệm có kiểm soát)…
